In Nederland staan ruim 50.000 gebouwen die de status van rijksmonument hebben. Elk jaar komen daar nieuwe bij. Om te voorkomen dat gebouwen leeg staan of niet succesvol worden geëxploiteerd, moeten zij eerst een proeftijd als monument krijgen.
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed wijst vaak naoorlogse gebouwen als monument aan. Vaak wordt zo sloop voorkomen. Maar verdienen alle aangewezen gebouwen de status van monument? Een oud gebouw wordt een echt monument door een unieke combinatie van architectuur, locatie en de loop van de geschiedenis op deze plek. Voor gebouwen van de 20ste eeuw is vaak nog niet duidelijk of ze die bijzondere brede culturele waarde hebben. En door het zekere voor het onzekere te nemen zijn veel van deze gebouwen tot rijksmonument verheven.
Maar alle rijksmonumenten moeten worden bewaard voor het nageslacht en dat kost heel veel geld. Bij bijna iedere aanpassing aan het gebouw moet toestemming worden gevraagd. De Rijksdienst probeert het aanvragen van subsidie makkelijker te maken, maar de bedragen zijn nooit toereikend. Het vinden van een goede bestemming waarbij het economisch haalbaar is om het monument te onderhouden, blijkt vaak moeilijker dan gedacht. Herbestemmen is hot, maar vastgoedondernemers lijken dit soort gebouwen nu te mijden in het huidige gure economische klimaat. Ook de overheid is huiverig geworden om in te stappen
Als er geen middelen zijn voor investering of exploitatie volgt leegstand. Maar door relatief jonge monumenten goed te documenteren, en de documenten hiervan bijvoorbeeld ook via internet te ontsluiten, worden zij toegankelijk en kunnen zo ook beter hun waarde ‘bewijzen’. Geef deze gebouwen eerst een ‘proeftijd’: als ze aantonen blijvend van waarde te zijn door hun unieke combinatie van architectuur, uitstraling, betekenis en functie kan een definitieve aanwijzing tot monument een echte beloning zijn.
(deze tekst is gepubliceerd op de opiniepagina van het FD, 19 juni 2012)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten